Maurici e jo qu’ès una amistad de mèi de cinquanta ans que quauquas bonas enguladas auran pas jamès agotada !
Quauques jorns avant que t’en anguèsses, tots dus, èran enquèra a parlar gascon au telefònò , i passavan sovent mieja ora a parlar deus nostres projectes per reviscola la lenga e la cultura nòstra ! Coma quand passavan oras a discutir dins las velhadas, a Samatan!
Te remembres nòstra prumèra rencontra ? Plantavas la tela dins lo casau dus mens parents. As passat la nuèit per fòtògrafia un nisèr de buscarlas a têta negra qu’avèvam avut la maishanta idèa de s’installar dins la vielha pompa deu putz . Très setmanas hèi entenut ma mair repotegar ! tres setmanas shens posquer arrosar lo casau e los legumas que s’afflaquiam ! E tu, cada ser venguèvas passar una partida de la nuèit dab èras. Te rapèras quand m’as dit que la mes beròia pruva d’amistad que t’an balhat èra la de dus perdigals qu’avèvan hèit lo son nisèr dins un restot, du costat de Puylausic se m’engani pas ! Cada ser venguèvas dromir dab eres per les acostumar a ta presença e, au cap de quauques jorns, as enlevat ton « forbi » de camoflatge e se son dechats fòtògrafiar a 50 cm de ton objectiu : « aquò es la mes beròia pruva d’amistad que m’aujen jamès balhada » m’as dit.
E mon oncle, lo Pascal, que t’atendèva per inseminar una de las suas vacas : « Aqueth diable de Roux diu estre enquèra entrin de fòtògrafia los ausèths ». Passion per los ausèths, passion per la natura, per los paisans, per lo trabalh de la tèrra.
Dins la annadas setenta qu’as organisat dab lo foguèr rurau de Samatan tres o quate torn du Gers, un torn du Bearn un torn d’Olt e Garona en bicicleta a la rencontra de la gens du país. Partissèvan totis amassas de 7 a 65 ans. Lo torn de Olt e Garona que l’avem pres en man a ta plaça Marisa e jo . Après estre caijut d’un arbre, (totjorn los ausèths, fòtògrafiavas un nisèr d’esparbès) qu’eras demorat mes de shèis meses a l’espitau. Quines sovenirs mes hòrts los uns que los autres. Lo ser hasèvan dançar las gens du villatge on nos arrestavan. Dromishèvan dins los embancs de las escòlas, quauque còp dins la palha d’una granja e los papes e mametas tot uroses de veser joens dançar e cantar las vielhas cançons tradicionalas nos aportavan cocas e vin blanc. Los musicaires du Perlinpinpin Folc, lo Marc Perròne nos acompanhavan. Quin plaser quin bonhur !
Devengut regent , t’èi invitat dins ma classa per presentar tas fòtòs, escusa me, tas fòtògrafias He Oc ! Quèi retengut la leiçon : fòtò vòl pas diser arren ; fòtògrafia vòl diser escriure dab la luz ! Quauques temps après ton depart de l’escòla de Samazan en Olt e Garona, los gendarmes me telefonèvan, cresèvan aver arrestat un volur, un rotlièr, qu’avèva panat dins un magasin aparélhs fòtòs, projectur de diapositivas e tot un forbi qu’i avió dins ta voitura. Fatigat, t’èras engajat dins una senta du bosc du Mas d’Agenes per hèr un petit cluq avant de rentrar a Samatan. Los gendarmas avian vist aquèra voitura suspecta immatriculada 32 e plèia de materiel fòtògrafic
As estat lo men “mentor” coma disen, m’as tot aprés! Adara, ton plaser èra de me botar en dificultat dab la lenga , (una autre passion) E aquò, sabes coma se dis ?Eras tot content de me l’aprener s’ac sabèvi pas.
I a mes de 35 ans per ta prumèra exposicion a la galeria du Castèth d’aïga a Tolosa escrivèvas en français dins lo paperòt de presentacion :
« …Le monde dans lequel on vit fait tellement pour anéantir nos sensations profondes que finalement il échoue. Il est peut-être temps de détruire les monstres qu’il engendre et que l’on commence à entrevoir… il est peut-être temps encore de mettre terme à cette suffisance qui a déclaré la guerre à la nature dont nous sommes tous issus…
Coneishèvan pas enquèra Tchernobyl, la vaca pèga, los OGM, Fukushima ! èras un visionari e com los indians d’América avèvas un respèct de la tèrra que nos norris « La Pacha Mama » com l’apèran !
Après los ausèths, la lenga, la natura ères tamben passionat per la musica e las danças tradicionalas. La Lea que diu t’adende haut e soi segur que sortira lo son acordeon e dansarètz totes amassa, lo André, lo Lucien, la Antonia, e totis los amics, dansaretz los rondèus e autres danças gasconas de Samatan
Très mòts per lo Maurici : passion, humanitat e ruralitat èras passionat per l’humanitatrurala. Plan mercés Maurici per totas tas leçons d’humanitat que m’as balhat . Teng te fièr me disèvas cada cop que t’en anavas. Oc que soi fièr d’estre gascon, fièr de parlar la nostra lenga mariala, fièr d’aver estat lo ton amic !
Adiu Maurici !
Lo Rogièr l’emigrat de Samatan en terra Marmandesa mes totjorn en Gasconha !